文獻


De wereld biedt een schier onuitputtelijken rijkdom aan kunstuitingen van een bonte verscheidenheid. Het is een van de verdiensten van den heer Van Lier, dat hij uit den overvloed telkens een anderen greep weet te doen, zoodat zijn zaak iets van het betooverende en verbijsterende heeft van een Oosterschen bazaar. Aanstonds vastgesteld zij, dat de schilderwerken en penseelteekeningen van den Chinees Sanyu (spreek uit: Sanja), die hij ons thans voorzet, tot de decoratieve kunst behooren en dus niet met de uitingen der Europeesche “vrije” schilderkunst te vergelijken zijn. Hiermede wil niets ten nadeele van de decoratieve kunst gezegd wezen. Ook in dit lichtere genre bestaan immers uit een oogpunt van kunst zeer kostbare voortbrengselen. Ons, Westerlingen, zou de kennismaking met die van Sanyu waarschijnlijk nog grooter genoegen verschaffen, bezaten wij niet zelf op het oogenblik, in Dufy, Braque, Dufresne, gevarieerder dan hij, zulke voortreffelijke decorateurs. Maar hun werk is, de crisis ten spijt, nog altijd peperduur, — Sanyu’s prijzen daarentegen zijn abordabel.

Deze zoon van het rijk der langste kunsttradities had tot eenig leermeester zijn vader, die in de klassieke Chineesche manier schilderde en — een vermogend man — uit gierigheid op zijn scheppingen er nooit een verkocht of afstond, zoodat, toen hij brand kreeg, zijn geheele oeuvre, met uitzondering slechts van die werken, die de jonge Sanyu het meest bewonderd en daarom in den loop van den tijd stilletjes weggenomen had, verloren ging! Sanyu werkt nu te Parijs, maar blijkt zijn oorspronkelijke frischheid behouden te hebben. Zijn kunst heeft iets vols en bloeiends, hij voert — zooals van een Chinees te verwachten is — het penseel bewonderenswaardig, zijn kleur is geraffineerd. Zooals bijv. (in een teekening) een wit paard met een rood zadel tegen de tint van het papier gegeven is, zal hem niet licht worden nagedaan. Bijzonder fijn is ook de kleur van het schilderijtje no. 9, hondje (een Pekingeesje) op een stoel. In bloemen en naakt gebruikt Sanyu gaarne een harmonie van zwart, wit en roze. Suggestief is de techniek, die hij soms toepast, waarbij over een schildering in matte verven hier en daar (over de voorwerpen) lak wordt aangebracht. Zijn teekeningen van dieren, een dromedaris, een beertje, panters, zebra’s en reeën, treffen door juiste karakteriseering. Hondjes en katjes (zoo het poesje, dat tegen een stoelleuning opklautert) weet hij geestig weer te geven, in een teekening met een ouden en een jongen olifant, in een andere met baders zit humor. Moeilijk na te gaan bij een betrekkelijk kleine collectie als deze blijft in hoeverre de vinding steeds weer nieuw geweest is. De decoratieve kunst, méér dan de vrije schilderkunst beheerscht door tradities en conventies, is uiteraard zeer vatbaar voor de toepassing van manieren en trucs, bergt het gevaar voor gedachtelooze herhaling.

more